Een algemeen opsporingsambtenaar is een persoon die werkt voor de politie of een andere overheidsinstelling, en bevoegd is om misdrijven op te sporen en verdachten aan te houden. Deze persoon heeft een officiële opleiding gevolgd om deze taken uit te voeren en heeft bevoegdheden die verder gaan dan die van een gewone burger, zoals het gebruik van geweld wanneer dat nodig is.

Een buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) is ook bevoegd om misdrijven op te sporen en verdachten aan te houden, maar werkt niet bij de politie of een andere overheidsinstelling. In plaats daarvan werkt deze persoon voor een particuliere organisatie, zoals een beveiligingsbedrijf of een openbaar vervoersbedrijf, en is hij of zij aangesteld als opsporingsambtenaar door de minister van Justitie en Veiligheid. Deze persoon heeft bepaalde bevoegdheden die hem of haar in staat stellen om zijn of haar werk effectief uit te voeren, maar deze bevoegdheden zijn beperkter dan die van een algemeen opsporingsambtenaar.

Als er sprake is van het opsporen van strafbare feiten, dan zijn er verschillende personen die daarvoor bevoegd zijn. Naast de politieagenten en officieren van justitie, kunnen ook buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA's) worden aangewezen. Een BOA is een persoon die door de overheid is aangesteld en bevoegdheden heeft om bepaalde strafbare feiten op te sporen en te handhaven.

BOA's hebben hun opsporingsbevoegdheid te danken aan een akte van opsporingsbevoegdheid. Een persoon kan alleen een akte van opsporingsbevoegdheid krijgen als hij of zij hiervoor is opgeleid en voldoet aan de gestelde eisen. Daarnaast kan de minister personen aanwijzen als BOA, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een tekort aan opsporingsambtenaren of wanneer er een specifieke expertise vereist is.

Ook kunnen bijzondere wetten of verordeningen bepalen welke personen als BOA zijn aangewezen en welke strafbare feiten zij mogen opsporen en handhaven. Bijvoorbeeld, milieu-inspecteurs zijn aangewezen als BOA en hebben de bevoegdheid om milieuovertredingen op te sporen en te handhaven.

Een BOA is bevoegd tot het opsporen van strafbare feiten, wat betekent dat hij of zij bepaalde bevoegdheden heeft om overtredingen en misdrijven op te sporen en te handhaven. De reikwijdte van deze bevoegdheden wordt bepaald door wet- en regelgeving en kan per type BOA verschillen.

Naast de opsporingsbevoegdheid kan een BOA aanvullende bevoegdheden hebben, zoals het opmaken van processen-verbaal en het geven van een staandehouding. De bevoegdheden van een BOA worden beschreven in de Akte van Opstelling Bevoegdheden (AOB), die bepaalt welke bevoegdheden de BOA heeft en onder welke omstandigheden deze bevoegdheden mogen worden toegepast.

Verder is de bevoegdheid van BOA's verdeeld over verschillende domeinen, zoals openbare ruimte, milieu en openbaar vervoer. De precieze taken waar een BOA bevoegd voor is, zijn vastgelegd in de beleidsregels van de desbetreffende domeinen. Zo is een BOA in de openbare ruimte bevoegd tot het handhaven van regels omtrent parkeren en afval, terwijl een milieu-inspecteur bevoegd is tot het handhaven van regels omtrent milieuvervuiling en afvaldumping.

De domeinlijsten zoals beschreven in de Beleidsregels buitengewoon opsporingsambtenaar bestaan uit vijf inhoudelijke domeinen en een ‘restdomein’.

De domeinen zijn: 

1. Openbare ruimte
2. Milieu, welzijn en infrastructuur
3. Onderwijs
4. Openbaar vervoer
5. Werk, inkomen en zorg
6. Generieke opsporing

Deze bieden een breed optioneel pakket aan opsporingsbevoegdheden, politiebevoegdheden, vrijheidsbeperkende middelen en geweldsmiddelen.

1. Openbare ruimte
De boa Openbare ruimte heeft een breed pakket aan bevoegdheden waarmee het lokale veiligheidsbeleid gericht op de aanpak van overlast, kleine ergernissen en andere feiten die de leefbaarheid aantasten binnen de openbare ruimte, kan worden gehandhaafd. Toekomstige uitbreidingen van de domeinlijst dienen te voldoen aan de onderstaande cumulatieve criteria van het inzetcriterium.

2. Milieu, welzijn en infrastructuur
Het domein voor de boa's die zich bezighouden met natuur en milieu, arbeidsinspectie, voedsel & waren controles, dierenwelzijn, openbare gezondheid en fysieke leefomgeving en infrastructuur (waaronder deelaspecten bouwen, wonen, monumenten, ruimte).

3. Onderwijs
Onder het domein Onderwijs vallen de leerplichtambtenaren. Zij zijn primair belast met het handhaven van de leerplichtwet en alle andere daar aan gerelateerd relevante wet- en regelgeving. Gelet op het specialistische karakter van deze functie en het feit dat er voor de uitoefening van deze functie door de werkgever veelal een hogere opleiding wordt verlangd, rechtvaardigt deze functie een apart domein.

4. Openbaar vervoer
De boa Openbaar Vervoer is in bezoldigde dienst van een openbaar vervoersbedrijf, dan wel een (ander) publiekrechtelijk rechtspersoon en is belast met de opsporing van strafbare feiten binnen het domein openbaar vervoer.

5. Werk, inkomen en zorg
De boa voor de strafrechtelijke handhaving op het gebied van werk, inkomen, belastingen en sociale zaken.

Hieronder vallen onder andere alle regelingen die de gemeenten uitvoeren op het gebied van de sociale zekerheid zoals de Participatiewet, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen, Wet sociale werkvoorziening, Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004, Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, Wet inburgering, en de Wet basisregistratie personen.

6. Generieke opsporing
Het domein Generieke opsporing is de vreemde eend in de bijt. Dit is niet een domein ontstaan vanuit de inhoud, maar een soort van restcategorie bestaande uit boa’s die veelal algemene opsporingsbevoegdheid hadden. Plaatsing in het domein generieke opsporing vindt alleen dan plaats indien geen van de overige vijf toereikend is voor een adequate taakuitoefening door de boa. De Minister van Veiligheid en Justitie bepaalt door middel van deze beleidsregels welke boa's onder dit domein worden gebracht.

Een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) is een regeling die is vastgesteld door de regering en die de uitwerking geeft van een wet. In het geval van de bevoegdheden van buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA's), zijn de nadere regels voor deze ambtenaren vastgelegd in het Besluit buitengewoon opsporingsambtenaar.

Dit besluit geeft een nadere uitwerking van de regels die zijn vastgelegd in de wet, zoals de bevoegdheden van BOA's en de voorwaarden waaronder deze bevoegdheden mogen worden uitgeoefend. Zo wordt er in het Besluit onder andere bepaald welke kennis en vaardigheden een BOA moet hebben om zijn of haar taken goed uit te kunnen voeren en hoe de opleiding en examinering van BOA's geregeld moet zijn.

De AMvB is een belangrijk instrument om de uitvoering van de wet in de praktijk te regelen en zorgt ervoor dat er uniformiteit is in de uitvoering van de wetgeving.

Antwoord: Een algemeen opsporingsambtenaar is een persoon die is aangesteld bij de politie of een andere opsporingsinstantie en die in het algemeen bevoegd is om strafbare feiten op te sporen. Een buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) is een persoon die door een specifieke instantie is aangesteld en bevoegd is om specifieke strafbare feiten op te sporen.

Antwoord: Personen met een akte van opsporingsbevoegdheid of personen die zijn aangewezen door de minister of aangewezen in een bijzondere wet/verordening zijn belast met de opsporing van strafbare feiten als het gaat om BOA's.

Antwoord: Een BOA is bevoegd tot het opsporen van strafbare feiten en heeft aanvullende bevoegdheden. De reikwijdte van deze bevoegdheden is vastgelegd in artikel 142 lid 2 van het Wetboek van Strafvordering. Daarnaast geldt er een domeinindeling zoals beschreven in de beleidsregels BOA.